Ik heb me al vaker verwonderd over de ‘takken in een bosje’ in de berk. Op het eerste gezicht lijkt het een vogelnestje maar als je goed kijkt, is het dat toch niet. Maar wat dan wel?
Het blijkt een woekering van groeitoppen te zijn, en wordt heksenbezem genoemd.
Een heksenbezem is een vorm van woekering, waarbij uit een enkele groeitop zich een grote hoeveelheid groeitoppen ontwikkelen. De ziekte komt in veel verschillende plantensoorten voor en kan veroorzaakt worden door een aantal verschillende organismen. Meestal zijn dat mycoplasma ’s (soort bacterie), soms schimmels. Deze worden door insecten overgebracht op andere bomen.
In Nederland zie je dit verschijnsel vooral bij berkenbomen, vooral de ruwe berk. In het zuiden van het land ook bij appelbomen. Op appelbomen wordt dit vaak veroorzaakt door een fytoplasme (ander soort bacterie), die overgebracht wordt door het enten van een besmette soort. Het verminderd de opbrengst. Je kan takken snoeien (en verbranden) of de hele boom rooien.
In het bijgeloof houdt een bezem bij de deur kwade geesten/kwaadwillenden buiten. Maar dan wel met de steel naar beneden neerzetten. En heksen vliegen er natuurlijk op!! Hihi.
Zomers worden de heksembezems wel gewoon groen.
Heksenbezems doen een beetje denken aan Maretakken. Maar deze zijn groenblijvend en hebben opvallend witte besjes in de winter waar vogels dol op zijn.
Maretakken (of vogellijm) is een parasiet en groeit op fruitbomen, populieren en meidoorns. Vooral in het zuiden van Limburg zijn in de winter de ronde groene ballen opvallend die soms met tientallen in de bomen zitten.
